کد مطلب:28634 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

احساس مي كنم مشيت الهي اختيار رااز انسان سلب كرده و ديگر نمي تواند درسرنوشت خود تغيير ايجاد كنم. در اين باره توضيح بفرماييد.

درباره ارتباط مشيت خداوند و خواست انسان و شناخت صحيح اين موضوع مبتني بر داشتن تصور صحيح از مشيت خداوند در نظام جهان و انسان است. ترديدي نيست كه هيچ رخدادي در جهان جز به مشيت خداوند اتفاق نمي افتد. برگي كه از درخت ساقط مي شود ويا كاري كه از انسان سر مي زند هر دو به مشيت خداوند است. اما چگونگي جريان مشيت در اين دو تفاوت دارد. زيرا انسان تفاوتي عمده و اساسي باديگر موجودات دارد وآن اينكه داراي اختيار است. به عبارت ديگر خداوند خواسته است كه انسان مختار باشد و به اختيار خود بتواند كاري را انجام دهد. براين اساس اختيار انسان در طول مشيت خداوند است. يعني خداوند خواسته كه انسان توان خواستن و انتخاب را داشته باشد. از همين رو اگر شما علل و عوامل كاري را كاملا فراهم وبر آن اقدام نموديد. آن واقعه اتفاق خواهد افتاد. مثلا اگر آتش بنزين و اكسيژن را در كنار هم قرار دهيد قطعا انفجار رخ خواهد داد. اين همان نظام متقن و تخلف ناپذير هستي است. حال زماني كه اسباب و علل كاري را فراهم مي سازيد وآن كار صورت مي پذيرد آيا بدون مشيت الهي صورت گرفته ؟ مسلما اين چنين نيست ولي مشيت خدا چيزي زايد بر همان اسباب و علل و تأثير بخشي به آن نيست. در مورد انسان هم مشيت او برآزاد و مختار بودن انسان است. بنابراين فعاليت هاي ارادي انسان جبراً از او صادر نمي شود و مستند به خواست آزاد خود اوست. در عين حال به مشيت الهي نيز استناد دارد. به اين معنا كه اگر تكوينا نمي خواست چنين بشود به او آزادي و اختيار نمي داد و مانند ديگر اجزاي طبيعي در مسير واحدي انسان را به حركت در مي آورد. از اين جاست كه مي بينيم برخلاف پندار برخي از متكلمين و مستشرقين اسلام قائل به مشيت و تقدير الهي است. اما تقدير به معنايي كه گفتيم هرگز مستلزم جبر نيست. علم پيشين الهي مستلزم جبر نيست. زيرا زماني مستلزم جبر است كه علت اعمال ما باشد در حالي كه خدا از افعال ما آگاه است. چون ما آنها را انجام مي دهيم نه اينكه چون او مي داند چنان كنيم. به بيان دقيق تر خداوند موجودي غير زماني است و براي او قبل و بعدي نيست و همه زمان ها نزد او يكسان است پس همين طور كه علم ديگران به اعمال ما در حال انجامش رافع اختيار ما نيست علم الهي نيز همين طور است.